Evropska komisija je početkom oktobra 2025. godine predstavila prijedlog novog zaštitnog režima za uvoz čelika u Evropsku uniju, kojim bi se postojeće “safeguard” mjere, uvedene 2019. godine, zamijenile strožim kvotama i višim carinama. Novi režim bi trebalo da stupi na snagu 1. jula 2026. godine.

Cilj novih mjera Evropske unije

Cilj predloženih mjera je zaštita evropske industrije čelika od rastućeg uvoza po sniženim cijenama i očuvanje strateške stabilnosti lanaca snabdijevanja. Evropska unija želi spriječiti damping uvoza i osigurati konkurentnost domaćih proizvođača u odnosu na treće zemlje.

Glavne odredbe novog režima za uvoz čelika

Prema prijedlogu Evropske komisije:

• Godišnja količina čelika koja se može uvesti bez carine biće ograničena na 18,3 miliona tona, što predstavlja značajno smanjenje u odnosu na dosadašnji režim.

• Za svaku količinu koja premaši dozvoljenu kvotu, uvozi će se oporezovati carinom od 50%, umjesto dosadašnjih 25%.

• Kvote će se raspoređivati po kategorijama proizvoda (CN/HS kodovima) i biće upravljane kvartalno, bez mogućnosti prenosa neiskorištenih količina u naredni period.

• Uvodi se i obavezno označavanje zemlje u kojoj je čelik istopljen i izliven (“melt & pour” pravilo), s ciljem sprječavanja preusmjeravanja porijekla robe kroz treće zemlje.

Geografski obuhvat mjera

Predložene zaštitne mjere za čelik u EU odnosile bi se na većinu zemalja izvoznica, uključujući Kinu, Tursku, Južnu Koreju i Vijetnam.
Pojedine države Evropskog ekonomskog prostora, poput Norveške, Islanda i Lihtenštajna, biće izuzete iz režima.

Zemlje Zapadnog Balkana u ovom trenutku nisu posebno pomenute u prijedlogu, pa se očekuje da će i njihov izvoz biti obuhvaćen opštim pravilima novog sistema zaštite.

Preporuke za kompanije koje uvoze ili izvoze čelik u EU

Novi režim zaštite tržišta čelika u EU donosi značajne promjene za sve kompanije koje posluju u sektoru.
Preporučuje se da privredni subjekti:

1. Identifikuju tarifne kategorije svojih proizvoda (CN/HS kodove) i prate raspoloživost kvota.

2. Ugovore klauzule o promjeni tarifa i kvota (“tariff pass-through”) sa poslovnim partnerima iz EU.

3. Pripreme dokumentaciju o porijeklu i proizvodnji čelika u skladu s pravilom “melt & pour”.

Pravovremena priprema može pomoći u smanjenju troškova, izbjegavanju zastoja u isporukama i očuvanju konkurentnosti na evropskom tržištu.

Zaključak: EU jača zaštitu domaće industrije čelika

Predložene mjere Evropske unije za zaštitu industrije čelika predstavljaju jasan korak ka snažnijoj industrijskoj i trgovinskoj politici EU.
Ovaj potez označava prelazak ka sektorskoj zaštiti domaće proizvodnje, pri čemu se kao potencijalni naredni kandidati za slične mjere već spominju aluminij, automobilska industrija i sektor hemikalija.

Za sve subjekte uključene u lance snabdijevanja čelikom, pravovremena analiza i prilagođavanje poslovnih ugovora biće ključni kako bi se izbjegli dodatni troškovi i rizici u poslovanju.

Za više informacija o ovoj i sličnim temama posjetite: Industrija, proizvodnja i transport | IA Lawfirm